Reprodukcje portretów Tęczyńskich w bibliotece
Stowarzyszenie Ratuj Tenczyn z przyjemnością informuje, iż w ramach projektu „Nasz Tenczyn” w salach Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej w Krzeszowicach obejrzeć można cztery reprodukcje portretów ostatnich Tęczyńskich. Portrety przedstawiające Jana Magnusa Tęczyńskiego, jego syna Stanisława a także jego siostrę Agnieszkę Tęczyńską Firlejową stanowią część kolekcji artefaktów związanych z zamkiem Tenczyn które zgromadziło stowarzyszenie.
W związku z wystawą reprodukcji portretów, prezentujemy sylwetkę Stanisława Tęczyńskiego.
Stanisław, hrabia na Tenczynie (1611-1634) herbu Topór był najmłodszym z trzech synów wojewody krakowskiego Jana Magnusa Tęczyńskiego i Doroty z Mińskich. Obydwaj jego starsi bracia zmarli w niecodziennych okolicznościach: Gabriel zginął w 1629 r. w pojedynku w jaki wdał się podczas zagranicznych studiów w brabanckim Louvain, Krzysztof został zastrzelony w 1632 r. w trakcie włoskich peregrynacji przez wieśniaka w miejscowości Sermoneta, gdy wtargnął do chłopskiej winnicy. Stanisław, jako ostatni z synów Jana Magnusa Tęczyńskiego, był nadzieją wojewody krakowskiego na przedłużenie starożytnego rodu Tęczyńskich. Planowana była dla niego kariera polityczna, miał odziedziczyć po ojcu ogromną fortunę. Niestety zmarł w wieku zaledwie 23 lat w Kamieńcu Podolskim w czasie przygotowań do wojny z Turcją (podobno na skutek ran zadanych mu przez dzika na polowaniu), zamykając męską linię rodu. Mowę w czasie wyprowadzania zwłok z obozu wojskowego w dniu 10 listopada 1634 r. wygłosił Jakub Sobieski – ojciec Jana III Sobieskiego. Śmierć ostatniego z synów odebrała jego ojcu – Janowi Magnusowi Tęczyńskiemu ostatnią nadzieję na przetrwanie rodu. Do końca swych dni podpisywał się on jako „Ostatni mąż na Tenczynie” realizując pobożne fundacje wśród których największą była budowa klasztoru Karmelitów w Czernej.
Portret Stanisława Tęczyńskiego pierwotnie znajdował się na zamku Tenczyn, od 1642 r., po zawarciu małżeństwa Izabeli, siostry Stanisława, z Łukaszem Opalińskim, znalazł się w rękach Opalińskich, następnie Sieniawskich. W drugiej połowie XVII w., po popadnięciu zamku Tenczyn w ruinę, wraz z jego wyposażeniem przeniesiony został przez Augusta Aleksandra Czartoryskiego do pałacu w Krzeszowicach, następnie był własnością jego córki, Izabeli Stanisławowej Lubomirskiej, później jej córki Julii, żony Jana Potockiego. W XIX w. znajdował się okresowo w pałacu Potockich Pod Baranami w Krakowie, gdzie był wystawiany w salonie jadalnym w czasie wizyty cesarza Franciszka Józefa I w 1881 r. Portret Stanisława Tęczyńskiego powrócił następnie do krzeszowickiego pałacu, gdzie zdobił go do II wojny światowej. W 1945 r. został przejęty wraz ze zbiorami Potockich przez państwo, w 1946 r. przekazano go do Muzeum Narodowego w Warszawie. W 1947 r. decyzją Naczelnej Dyrekcji Muzeów portret Stanisława Tęczyńskiego zdeponowany został w Państwowych Zbiorach Sztuki na Wawelu, gdzie można go w chwili obecnej podziwiać.
Projekt realizowany dzięki dofinansowaniu z Gminy Krzeszowice.
